Việt vị luôn là một trong những luật quan trọng nhất nhưng cũng gây tranh cãi nhiều nhất. Dù là người xem lâu năm hay chỉ mới bắt đầu theo dõi bóng đá, việc hiểu rõ việt vị là gì, quy định việt vị ra sao sẽ giúp trải nghiệm xem bóng trở nên thú vị, chính xác. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn đọc thông tin chi tiết.
Việt vị là gì?
Việt vị có tên tiếng Anh là Offside, một luật trong bóng đá được áp dụng nhằm đảm bảo tính công bằng, giảm lối chơi chớp thời cơ thiếu tính chiến thuật và tạo ra sự gắn kết giữa các tuyến trong một trận đấu. Theo quy định của FIFA, một cầu thủ rơi vào tư thế việt vị khi cầu thủ đó đứng gần khung thành đối phương hơn cả bóng và cầu thủ phòng ngự áp chót tại thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc chạm bóng.
Tư thế việt vị không đồng nghĩa với việc phạm lỗi. Nhiều người thường nhầm lẫn rằng chỉ cần đứng sai vị trí là bị thổi việt vị, nhưng thực tế không phải vậy. Một cầu thủ chỉ bị phạt việt vị khi tham gia vào pha bóng với lợi thế rõ rệt từ vị trí đó. Chính vì thế, trọng tài biên và trọng tài VAR phải đánh giá rất cẩn thận trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
Luật việt vị được thiết kế nhằm tránh việc cầu thủ tấn công “rình mò” trước khung thành đối phương mà không cần phối hợp đồng đội. Nếu không có luật việt vị, bóng đá có thể trở thành những pha câu bóng đơn điệu, mất đi sự chiến thuật và tính tổ chức vốn là linh hồn của môn thể thao vua.
Việt vị xảy ra khi nào?
Bên cạnh thắc mắc việt vị là gì thì cũng không ít người xem bóng đá 90P muốn biết cầu thủ rơi vào tình huống việt vị và bị thổi phạt sẽ đồng thời thỏa mãn các yếu tố sau:
- Cầu thủ đứng ở vị trí việt vị, nghĩa là đứng gần cầu môn đối phương hơn cả bóng lẫn cầu thủ phòng ngự áp chót. Đây là điều kiện đầu tiên để xác định xem cầu thủ có bị thổi việt vị hay không. Tuy nhiên, như đã đề cập ở trên, chỉ đứng ở vị trí đó thôi chưa đủ để phạm lỗi.
- Cầu thủ tham gia hoặc ảnh hưởng đến tình huống bóng. Cụ thể, luật FIFA quy định những hành vi khiến cầu thủ bị phạt bao gồm nhận bóng từ đồng đội, tác động vào pha bóng, cản trở tầm nhìn hoặc hướng di chuyển của thủ môn hay hậu vệ đối phương. Việc xác định mức độ ảnh hưởng đòi hỏi quan sát kỹ lưỡng, và đây là một trong những lý do gây nhiều tranh cãi.
- Thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc chạm bóng là yếu tố then chốt để xác định xem cầu thủ có việt vị hay không. Trọng tài không tính đến thời điểm cầu thủ nhận bóng, mà chỉ dựa vào khoảnh khắc bóng rời chân người chuyền. Nếu tại thời điểm đó cầu thủ tấn công đã vượt lên trước hàng thủ đối phương thì khả năng cao sẽ bị thổi phạt.
- Không bị việt vị khi đứng ngang hàng hậu vệ thứ hai cuối cùng hoặc ngang hàng quả bóng. Ngay cả khi tình huống rất sát, trọng tài và VAR sẽ đo để xác định vị trí chính xác. Bóng đá hiện đại đòi hỏi độ chuẩn xác cao, và những pha việt vị tính bằng vài milimet đã trở thành chuyện thường thấy.
Những trường hợp không bị coi là việt vị
Luật bóng đá cũng đưa ra các trường hợp ngoại lệ mà cầu thủ dù đứng ở vị trí việt vị vẫn không bị thổi phạt, nhằm đảm bảo trận đấu diễn ra mạch lạc và hợp lý hơn. Những trường hợp không bị coi là việt vị bao gồm:
- Cầu thủ nhận bóng từ tình huống ném biên, phạt góc hoặc phát bóng lên. Đây là những pha bóng chết, và cầu thủ được phép đứng gần khung thành hơn mà không bị phạt.
- Cầu thủ đứng ở vị trí việt vị nhưng không tham gia pha bóng, không gây ảnh hưởng tới cầu thủ phòng ngự hay hướng di chuyển của bóng. Trong trường hợp này, dù vị trí là “việt vị”, cầu thủ vẫn không bị cắt còi.
- Cầu thủ nhận bóng trong nửa sân nhà. Dù bạn có đứng ở đâu trong phần sân đối thủ, miễn là bạn nhận bóng khi đang ở nửa sân nhà, bạn hoàn toàn không rơi vào lỗi việt vị.
Điều này giúp trận đấu hạn chế những tình huống cắt còi không cần thiết, nhờ đó đảm bảo nhịp độ trận đấu diễn ra trơn tru và hợp lý.
Quy định việt vị mới nhất theo FIFA
Nhằm giúp cho việc theo dõi các trận đấu mà 90 Phút TV phát sóng một cách trọn vẹn nhất cũng như cập nhật livescore kết quả một cách chính xác. Người xem cần nắm được các quy định mới nhất về việt vị theo Luật FIFA:
- Một trong những điểm quan trọng nhất cần ghi nhớ là thời điểm xác định việt vị luôn được tính khi bóng rời chân người chuyền.
- Ngoài ra, FIFA cũng làm rõ khái niệm “tham gia vào pha bóng” nhằm giảm bớt tranh cãi. Ví dụ, một cầu thủ đứng ở vị trí việt vị nhưng không chạm bóng, không cản trở thủ môn, không tác động tới cầu thủ phòng ngự thì không bị phạt.
- Công nghệ VAR được áp dụng để kiểm tra những pha bóng việt vị gây tranh cãi. Nhờ camera cao cấp và hệ thống dựng hình, các trọng tài có thể xác định chính xác từng chi tiết như vị trí vai, đầu gối hay cánh tay để đưa ra quyết định công tâm nhất.
- Trong các giải lớn như World Cup hoặc Champions League, FIFA và UEFA thậm chí áp dụng công nghệ việt vị bán tự động, sử dụng cảm biến trong bóng và hệ thống camera 3D để xác định vị trí cầu thủ trong thời gian thực, mang đến độ chính xác gần như tuyệt đối.
Kết luận
Trên đây là các thông tin về việt vị là gì cùng các quy định liên quan. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn toàn diện về luật việt vị và tự tin hơn khi phân tích các pha bóng trên sân.